2023 yılsonu yaklaşıyor maaş zamları konuşulmaya başlanıyor. Son 2 yıldır yılda 2 kez zam yapılan maaşlar birkaç ay içinde erirken, asgari ücretin daha ilk aylarda açlık sınırı altına indiği görülüyor. Bir Bakan’ın beklenen enflasyon kadar zam açıklamaları, bir Bakan’ın ‘tek zam’ açıklaması derken maaşlı çalışanlar, memur özel sektör fark etmeden ekonomik bunalımın eşiğinde, emekli depresyona girmiş halde. Kamu çalışanları ağırlıklı Büro Emekçileri Sendikası’nın (BES) açıkladığı açlık ve yoksulluk sınırını görünce tablo daha da netleşiyor.
Enflasyon en çok maaşlı çalışan kesimi yok ederken Türkiye’de orta sınıf kavramı yok olmuş vaziyette. Açlık sınırı maaş zammı sonrası ilk aylardan asgari ücreti aşarken, yoksulluk sınırına ulaşmak yöneticilere nasip oluyor.
4 kişilik bir memur ailesinin 2023 Ekim ayında açlık sınırı 17 bin 215 lira olurken, yoksulluk 50 bin liranın üzerinde oldu.
4 kişilik bir memur ailenin gıda fiyatları üzerinden yapılan hesaplamada sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarı ekim ayında 17 bin 215 lira olurken, tek başına yaşayan bir çalışanın yaşam maliyeti ise 23 bin 311 lira oldu.
Yoksulluk sınırı olarak adlandırılan 4 kişilik ailenin gıda harcaması yanında giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlarının hesaplamasında aylık harcamaların toplamı 50 bin 750 lira oldu.
Artış oranlarına bakıldığında en çok yükselişin görüldüğü açlık ve yaşam maliyetlerinde temel ihtiyaçlardaki artış, özellikle dar gelirli vatandaşı vuruyor.
Açlık sınırı ve yaşam maliyetlerindeki yükseliş, özellikle gıda enflasyonun dünyadan farklı şekilde yüksek seyrettiği Türkiye’de en çok dar gelirli vatandaşı etkiliyor.
Kamuda çalışan bekâr ve çocuğu olmayan bir memurun gelir vergisi kesintileri sonrası 20 bin 580 lira ücretle açlık sınırının altında kaldığı belirtildi.
Besar açıklamasında 4 kişilik bir ailede herkesin asgari ücretle çalıyor olması dahi yoksulluk sınırının altında kalmaktan kurtarmıyor.
Merkez Bankası’nın 2024 yılı için enflasyon tahmini Mayıs 2024 için %73, OVP’de açıklanan 2025 yılı için %15,2 olarak açıklamasına BES (Büro Emekçileri Sendikası) maaş zamlarına yönelik ‘kendi enflasyon beklentilerinden bile az maaş artışı önermiştir’ ifadelerini kullandı.
Sağlıklı beslenmenin maliyetinin günlük 573 lirayı geçtiği görülürken, 2024 yılında da asgari ücretin açlık sınırının altında kalacağı ve 7.500 TL ile en düşük emekli aylığının açlık sınırının yarısından az olduğu hatırlatıldı.
Özellikle büyükşehirlerde memurların barınma ihtiyacının maaşlarının %75-80’nine mal olduğu da görülüyor.